१९ असार, काठमाडौं ।
शनिबार बिहान १ बजेर ४९ मिनेटमा भूकम्पको धक्का महसुस भएको छ । धादिङ केन्द्र भएर ४ दशमलब ६ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको राष्ट्रिय भूकम्प मापन केन्द्रले जनाएको छ ।
दुई दिनपछि भूकम्पको पराकम्पन गएको हो । यसअघि बिहिबार बिहान २ पटक पराकम्पन गएका थिए । गत बैशाख १२ गतेको विनाशकारी भूकम्पपछि दुई महिना नाघिसक्दा पनि पराकम्पन जाने क्रम रोकिएको छैन ।
खानी तथा भूगर्भ विभाग, राष्ट्रिय भूकम्प मापन केन्द्रका अनुसार‘गोरखा भूकम्प’ पछि चार रिक्टर स्केल र त्यसमाथिका ३४० परकम्प गइसकेका छन् ।
शनिबार बिहान १ बजेर ४९ मिनेटमा भूकम्पको धक्का महसुस भएको छ । धादिङ केन्द्र भएर ४ दशमलब ६ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको राष्ट्रिय भूकम्प मापन केन्द्रले जनाएको छ ।
दुई दिनपछि भूकम्पको पराकम्पन गएको हो । यसअघि बिहिबार बिहान २ पटक पराकम्पन गएका थिए । गत बैशाख १२ गतेको विनाशकारी भूकम्पपछि दुई महिना नाघिसक्दा पनि पराकम्पन जाने क्रम रोकिएको छैन ।
खानी तथा भूगर्भ विभाग, राष्ट्रिय भूकम्प मापन केन्द्रका अनुसार‘गोरखा भूकम्प’ पछि चार रिक्टर स्केल र त्यसमाथिका ३४० परकम्प गइसकेका छन् ।
हालै वैज्ञानिकहरूले ठूलो शोधपछि एउटा भविष्यवाणी गरेर पृथ्वी छैटौं महाप्रलयको युगमा प्रवेश गरेको बताएका छन्।
स्टानफोर्ड उड्स इन्स्टिच्युट फर इन्भारोमेन्टका प्राध्यापक तथा शोधकर्ता पाउल इर्लिचको टोलीले यस्तो भविष्यवाणी गरेको हो। यो भविष्यवाणी 'साइन्स एड्भान्स जर्नल'मा छापिएको छ।
यो शोधबारे समाचार प्रकाशन र प्रसारण भएपछि मानिसमा त्रास फैलिएको देखियो। मानिसले प्रकृतिबाट प्रशस्त फाइदा उठाएर प्रकृतिलाई नै हेप्न थालेपछि यस्तो अवस्था आउन लागेको हो।
म तर्कसहित भन्छु, अबको एक हजार वर्षपछि यो पृथ्वीमा प्राणीजगत् र वनस्पतिको अस्तित्त्व रहनेछैन।
यदि पृथ्वीमा प्राणीजगत्को अस्तित्त्वको अवस्थालाई अलि लम्ब्याउने हो भने माटोबाट जुन तत्त्व हामीले लिन्छौं, त्यो अर्को तत्त्वमा रूपान्तरित हुन्छ।
त्यो रूपान्तरित तत्त्वलाई माटोमै लगाउने हो भने प्राणीजगत्को अस्तित्त्वको अवस्थालाई केही अरू वर्ष लम्ब्याउन सकिन्छ।
पञ्चतत्त्वले अडिएको छ, यो पृथ्वी। अग्नि, जल, वायु, आकाश र माटो नै पञ्चतत्त्व हुन्। तत्त्व सिर्जना हुँदैन, न नष्ट नै हुन्छ।
यो त रूपान्तरितमात्रै हुन्छ। यही तत्त्व रूपान्तरण हुने चक्र खल्बलिएपछि कसरी प्राणीजगत् यो संसारमा टिकिरहन सक्छ?
यसरी चक्र खल्बलिइरहेको अवस्था देख्दा र वैज्ञानिकहरूले प्रमाणित गरिरहेको तथ्य देख्दा लाग्छ, भविष्यमा मानिसलगायत प्राणीजगत् डुबेर, डढेर र सुकेर मर्नेछन्।
तत्त्व रूपान्तरणको उदाहरणका लागि माटोमा मल र पानीबाट धान फस्टाउँछ। माटोबाटै उत्पन्न धानको भात र पानी खाएर मानिस बाँच्छ। त्यो भात र पानी दिसा, पिसाब र पसिनामा परिणत हुन्छ।
दिसा, पिसाब र पसिना मलमा परिणत हुन्छ। यी तत्त्व हाम्रो सेफ्टी ट्यांक वा ढलबाट खोलानाला हुँदै समुद्रतिर पठाउनुको सट्टा तिनीहरूलाई माटैमा मिलाइदिन सके प्राणीजगत्को अस्तित्वको आयुलाई केही लम्ब्याउन सकिन्छ।
डुबेर मर्नेछन् मानिस
मान्छेले प्रयोग गर्ने गरेको खानेकुरा, लगाउने लुगा, घर, चलाउने सामग्री आदि नै ती तत्त्व हुन्।
तिनीहरू प्राय: वनस्पतिको रूप बदलिएर बनेका अर्का तत्त्वहरू हुन्। धातुको रूप बदलिएर बनेका हुन्छन्, मानिसले प्रयोग गर्ने कतिपय सामग्री।
चाहे त्यो वनस्पति होस् वा धातु, ती सबै माटोबाट आएका हुन्।
मानिसको अज्ञानता, लोभ र भयका कारण मानिसले भोगचलन गर्दै आएको सामग्री अर्थात् रूपान्तरित तत्त्व विभिन्न तरिकाले माटैमा फर्काउनुपर्नेमा माटोमा नफर्काई खोला, खोल्सा, नदीमा फ्याँक्ने गरिएको छ।
गाउँघरमा खाएर पिएर निस्केको दिसापिसाब खोलाखोल्सामा बगिरहेको देखिन्छ। काठमाडौं उपत्यकाको हकमा फोहर तत्त्व ढलमार्फत बागमतीमा फालिन्छ। दिसापिसाबमात्रै होइन; लुगाफाटा, प्लास्टिक, कागज अर्थात् खेर जाने सबै सामग्री खोलानाला, नदी हुँदै समुद्रमा पुग्छन्।
नेपाल सरकारले खुला दिसापिसाब मुक्त क्षेत्र कार्यक्रम त ल्याएकै हो।
सहरमा शौचालयमा दिसापिसाब गर्ने गरिएकै हो। तर ती सबै दिसापिसाब वा नुहाउँदा र लुगा धुँदा निस्कने पानी त माटोमा मिल्नुपर्नेमा त्यसो त हुन सकेन।
जहाँ त्यसको आवश्यकता छैन, त्यो त समुद्रमा पो मिसिने भयो त !
यदि यी रूपान्तरित तत्त्वहरू माटोमै रहने थिए भने चक्र मिल्ने थियो, तर ती सामग्री त समुद्रमा पुगिरहेका छन्। यस्तो चलन नेपालमा मात्रै होइन, संसारभर छ।
काठमाडौंको मात्रै कुरा गरौं न ! यहाँ ५० लाख मानिस बस्छन्। तिनीहरूले दिनमा ६० लाख लिटर पिसाब फेर्छन्, १२ लाख किलो जति दिसा गर्छन्।
६० लाख लिटरजति नै लुगा धोएको र नुहाएको पसिना पानी पनि निस्कन्छ। त्यो कहाँ पुग्छ, त्यो त नदीनालामार्फत सीधै समुद्रमा पुग्ने हो।
नेपालको एउटा ठाउँको कुरा गर्दा त यस्तो अवस्था छ भने संसारभरका मानिसका दिसा, पिसाब र पसिना पानी पुग्ने ठाउँ त समुद्र नै हो। समुद्रमा यति धेरै मात्रामा ठोस र तरल वस्तु पुगेपछि त्यहाँको सन्तुलन बिग्रिँदैछ। त्यहाँका कतिपय प्राणी लोप भएर गइरहेका छन्।
भौतिक वस्तु समुद्रमा पुगेपछि त्यो त्यहीँ जम्न थाल्छ। यसरी भौतिक वस्तु समुद्रमा जम्दै गएपछि समुद्रको सतह माथि उठ्दै आउने नै भयो। हरेक सय वर्षमा समुद्र एक मिटर माथि उठ्दै आएको अनुमान गरिएको छ।
यही अनुपातमा समुद्रको सतह माथि उठ्दै जाने हो भने एक हजार वर्षमा १० मिटर समुद्र सतह माथि उठ्छ। त्यस अवस्थामा कति डुबान होला, अनुमान गरौं त ! त्यस बेला कति मानिस विस्थापित हुन्छन्।
के जमिनमा बस्ने मानिस, अन्य प्राणीजगत् र बिरुवाका लागि ठाउँ होला? यस्तो असन्तुलनले समुद्रमा रहने प्राणी बाँच्लान्? समुद्रमा आधारित खानेकुरा बाँकी रहला?
डढेर मर्नेछन् मानिस
अहिलेको युग हो, प्रविधिको। प्रविधि चलाउन इन्धन/ऊर्जा आवश्यक हुन्छ। यसका लागि कोइला, डिजेल, पेट्रोल र दाउरा बाल्ने गरिएको छ।
यसरी ऊर्जाका लागि इन्धन बाल्दा र अर्कातिर एअर कन्डिसन चलाउँदा त्यसबाट निस्कने रसायन क्लोरोफ्लोरो कार्बनले पनि अर्को समस्या ल्याइरहेकै छ।
पहिले महाप्रलय हुँदा बिरुवा जमिनमुनि गएर रूपान्तरित हुँदा त्यो ठोसमा कोइला र तरलमा डिजेल पेट्रोल भयो।
यस्तै ग्याँस पनि बन्यो। त्यो इन्धनलाई मानिसले आफ्नो बुद्धिले जमिनमा निकालेर प्रयोग गर्न सिके।
आज एक वर्षमा नौ अर्ब किलो कोइला बालिन्छ। वैज्ञानिक नियमअनुसार एक किलो इन्धन बाल्दा २० किलो कार्बनडाइअक्साइड निस्कन्छ।
अब भन्नोस्, नौ अर्ब किलो कोइला बाल्दा कति किलो कार्बनडाइअक्साइड निस्केला? अर्कातिर कोइला निकाल्दा पृथ्वीमा त खाल्डो पर्दै जान्छ।
नौ अर्ब किलो कोइला निकाल्दा त नेपालजत्रो खाल्डो खनिन्छ भने एक हजार वर्षमा कत्रो खाल्डो पर्ला?
समुद्र उचालिँदै जाँदा समुद्रको पानी त्यो खाल्डोमा पनि पर्दै जान्छ। यसमा डिजेल र पेट्रोलले सिर्जना गर्ने कार्बन डाइअक्साइडको कुरा छोडौं।
यो संसारमा कैयौं जनावर र पन्छीहरू छन्। तिनीहरूको मलमूत्रमाथि घामको प्रकाश पर्दा त्यो वाफका रूपमा मिथेन ग्याँस बनेर आकाशमा फैलन्छ।
किनकि पशुपन्छीको मलमूत्र व्यवस्थित नहुँदा त्यो वाफका रूपमा आकाशमा फैलिरहेको छ।
यसले पनि पृथ्वीलाई तताइरहेको छ। हाम्रो गाउँघरमा रहने अव्यवस्थित रछ्यान मिथेन ग्याँसको स्रोत हुन पुगेको छ।
हामीले माटोबाट उत्पादन हुने खानेकुरा खाएर उत्पन्न भएको अर्को तत्त्व माटोमै नमिलाइदिँदा माटो रूखो हुन थाल्यो।
बिरुवा सप्रन छाडे। मल र जल नपाउँदा बिरुवा जिम्लन लागे। यस्तो अवस्थामा उत्पादन त घट्ने नै भयो। खान नपुग्ने अवस्था आइपर्यो। त्यसपछि उत्पादन बढाउनुपर्ने भयो।
वैज्ञानिकहरूले पत्ता लगाए- नाइट्रोजन, पोटास र फस्फोरसजस्ता तत्त्वको अभावमा उत्पादन घटेको। धेरै र सजिलोसँग हावाबाट नाइट्रोजन प्राप्त हुने पत्ता लाग्यो, अनि खानीबाट फस्फोरस र पोटास।
तर विडम्बना के भयो भने हावाबाट नाइट्रोजन र खानीबाट पोटास र फस्फोरसलाई ठोस मलमा परिणत गर्न त इन्धन नै बाल्नुपर्ने भयो।
संसारमा हरेक वर्ष चार अर्ब टन उपभोग्य वस्तु उत्पादन हुन्छ।
कृषि वैज्ञानिक मदन राई आफ्नै दिसापिसाबबाट मनेको जैविक मल देखाउँदै। तस्बिर: अन्नपूर्ण
त्यसका लागि ३० करोड टन रासायनिक मल उत्पादन गर्न पर्छ। यसका लागि ३० करोड टन नै कोइला बाल्नुपर्ने हुन्छ।
३० करोड टन कोइला बाल्दा ६ अर्ब टन कार्बनडाइअक्साइड उत्पादन हुन्छ र त्यसले आकाश ढाक्छ।
पञ्चत्व रुपान्तरण हुने चक्र खल्बलिइएपछि कसरी प्राणीजगत यो संसारमा टिकिरहन सक्छ? यसरी चक्र खल्बलिइरहेको अवसथा देख्दा र वैज्ञानिकहरुले प्रमाणित गरिरहेको तथ्य देख्दा लाग्छ, भविष्यमा मानिसलगायत प्राणीजगत् डुबेर, डढेर र सुकेर मर्नेछन्।
फेरि नाइट्रोजनयुक्त मल असन्तुलित तरिकाले प्रयोग गर्दा त्यसबाट फेरि मिथेन, नाइट्रोस अक्साइड, आइट्राइट गरी तीन ग्याँस आकाशतिर फैलन्छ। यी ग्याँसले कार्बनडाइअक्साइडभन्दा सैयौं गुणा बढी आकाशलाई तातो बनाउँछ।
वैज्ञानिकहरूले हरेक सय वर्षमा पृथ्वीमा दुई सेल्सियसको दरले तापक्रम वृद्धि भइरहेको पत्ता लगाइसकेका छन्।
यही अनुपातमा तापक्रम वृद्धि हुने हो भने हरेक हजार वर्षमा त २० डिग्री सेल्सियस तापक्रम बढ्छ।
त्यति तापक्रम बढेपछि यो संसारमा प्राणीजगत् र वनस्पति डढेर खरानी हुँदैन त?
सुकेर मर्नेछन् मानिस
तापक्रम वृद्धि हुँदा पानीको चक्रीय प्रणाली नै तोडिन्छ। पृथ्वी तातिँदै जाँदा पानी पर्ने सम्भावना कम हुँदै जान्छ।
पानी पर्नका लागि शून्य डिग्री चाहिन्छ।
अहिलेको तापक्रम वृद्धि हुने क्रम यही रूपले जारी रहने हो भने संसारमा बरफ नै हुँदैन।
अबको एक हजार वर्षमा त पृथ्वीमा तातो र सुक्खा वाफमात्रै हुन्छ। तातो र सुक्खा हावाबाट वर्षा हुँदैन।
यस्तै ताजा पानीको स्रोत भनेको हिउँ हो। हेर्नुस् त हाम्रा हिमाल, कालापत्थरमा परिणत हुँदै गइरहेका छन्।
पानीको स्रोत सुक्दै गएको छ। भविष्यमा समुद्रले पृथ्वीलाई ढाक्दै जाँदा जमिनमुनिको पानी पनि खान अयोग्य हुन्छ।
यस्तो अवस्थामा मानिस सुकेर मर्दैनन् त?
मानिसलाई बाँच्न हावा चाहिन्छ। श्वासप्रश्वासका लागि बढीमा चार सय पीपीएम कार्बनडाइअक्साइड हुन्छ।
ताजा हावामा दुई सय ५० देखि तीन सय पीपीएमसम्म कार्बनडाइअक्साइड हुन्छ।
वायु प्रदूषणको यही अनुपात कायम रहने हो भने मानिस निस्सासिएर पनि मर्छन्।
अब के गर्ने?
सामान्य रूपमा हामीले प्राणीजगत्को अस्तित्वको आयुलाई लम्ब्याउन सक्छौं। हामीले खाएर पिएर निस्केको दिसा, पिसाब र पसिना बिरुवामार्फत बाटोबाट प्राप्त गरेको तत्त्व हो।
ती तत्त्वलाई माटोमा फर्काउन सक्नुपर्छ। हामीले र पशुपन्छीले खानेपिउने कुरामा केही भिन्नता छैन, जस्तो हामी छानेर खान्छौं।
हामी धानको चामल खान्छौं, पशुले पराल र भुस खान्छ।
हामी काउलीको फूल खान्छौं, पशुपन्छीले पात र डाँठ खान्छ।
पानीको हकमा हामी मूलको पानी, तातोपानी, फिल्टर र बोतलको पानी पिउँछौं, पशुपन्छीले जस्तो पानी भेट्छ त्यही खान्छ।
खाएको र पिएको खाना र पानी ठोस र तरल रूपमा शरीरबाहिर निस्कन्छ।
हामीले जुन कुरा ठोस रूपमा निकाल्छौं त्यो दिसा हो, पशुपन्छीले निकालेको गोबर, सुली र बड्कौला हो।
हामीले निकालेको यही तत्त्वलाई माटोमा मिलाए त्यो समुद्रमा जानबाट रोकिन्छ र समुद्रको सतहको उचाइ पनि बढ्ने अनुपात कम हुन्छ।
यस्तै ती तत्त्व बिरुवाले खान्छ, बिरुवा हुर्कन्छ र त्यसले हामीलाई अक्सिजन दिन्छ, कार्बनडाइअक्साइड आफूले लिन्छ।
यसो भयो भने कार्बनडाइअक्साइड आकाशमा फैलने अनुपात पनि कम हुन्छ।
बिरुवामार्फत माटोबाट प्राप्त भएको तत्त्व हामीले खाएर हाम्रो शरीरबाट निस्केको रूपान्तरित तत्त्वले मल र जलको रूपमा माटोमै मिलाउँदा रासायनिक मलको प्रयोग गर्नु पर्दैन।
यसले चक्रीय प्रणाली खल्बलिनुबाट जोगाउँछ। के हामी यति काम गर्न सक्दैनौं? यसो भयो भने मानिस डुब्न, डढ्न, सुक्न र निस्सासिनबाट जोगिँदैनन्?
म गर्छु
हो, माथि मैले जे भने त्यो म गर्छु। तपाईं पनि गर्न सक्नुहुन्छ। म बिहानै उठेर दुई गिलास पानी पिउँछु।
पानी पिएको १० मिनेटपछि दिसा गर्ने बानी छ मेरो। म दिसा कहाँ गर्छु थाहा छ तपाईंलाई? म त मेरो कार्यालयमा दिसा गर्छु। अचम्म नमान्नुहोस्, म यसै गर्छु।
म प्लास्टिकको बाल्टिनमा पोलिथिन ब्याग राखेर दिसा गर्छु।
अस्पतालमा बिरामीले प्रयोग गर्ने प्वाल भएको कुर्सी ल्याएको छु, त्यसमा बस्छु र बाल्टिनमा दिसा गर्छु।
अनि एउटा बोतल हुन्छ, त्यसमा पिसाब फेर्छु। टेलिभिजन हेर्दै आनन्दले दिसापिसाब गर्छु।
दिसा गरिसकेपछि त्यो नगनाओस् भनेर प्राय: खरानी, नभए काठको धूलो र त्यो पनि नभए मसिनो सुकेको एक टोकरी धूलो हाल्छु।
दिसा गरिसकेपछि मलद्वार र हात धुनका लागि पौने लिटर पानी बाटामा प्रयोग गर्छु।
साबुनले हात धुन्छु। यो पानी पनि हामी मलका रूपमा प्रयोग गर्छौं।
दिसा गरेको बाल्टिन भरिएपछि खाडलमा लगेर झारपात, गोबर, सुलीसँग मिसाएर सडाउँछौं।
त्यो सडेपछि मल हुन्छ। त्यो मल हिजो जुन रूपमा माटोबाट आएको छ, त्यहीँ मिलाइदिन्छौं।
त्यो मल बिरुवाले पाउँछ र बिरुवाले हामीलाई फल दिन्छ। त्यो फल खाएर हामी बाँच्छौं।
मेरो घर, कार्यालय तथा विद्यालयमा जम्मा भएको दिसा, पिसाब र पसिनापानीलाई हामी खेर जान दिन्नौं।
हाम्रोमा त शौचालय पनि कस्तो छ भने एकातिरबाट दिसा र अर्कोतिरबाट पिसाब जान्छ र त्यो हामी ड्रममा जम्मा गर्छौं।
अलगअलग ठाउँमा थुपार्छौं। पिसाब ड्रममा राखेको एक महिनामा कीटाणु मरिसक्छ र त्यो झोल मल बन्छ।
त्यसलाई हामी माटोमै मिसाउँछौं। दिसा पनि यसरी नै कुहाएर मल बनाउँछौं र माटोमै मिलाउँछौं।
जसरी ठोस मलले माटोलाई नरम बनाउनुका साथै अन्य तत्त्व दिन्छ, झोल मलले बिरुवालाई हलक्क बढ्न मद्दत गर्छ।
त्यसैले पिसाबबाट निस्केको झोल मललाई बिरुवाका लागि दूध भन्छु म त।
तपाईंले पनि यसो गरेर पृथ्वीलाई माया गर्ने हो भने प्राणीको अस्तित्वको आयु लम्ब्याउन सकिन्छ।
यसो नगर्ने हो भने हामी यो संसारबाट लोप भएर जाने समय धेरै लामो छैन, होश गरौं।
annapurnapost.com
स्टानफोर्ड उड्स इन्स्टिच्युट फर इन्भारोमेन्टका प्राध्यापक तथा शोधकर्ता पाउल इर्लिचको टोलीले यस्तो भविष्यवाणी गरेको हो। यो भविष्यवाणी 'साइन्स एड्भान्स जर्नल'मा छापिएको छ।
म तर्कसहित भन्छु, अबको एक हजार वर्षपछि यो पृथ्वीमा प्राणीजगत् र वनस्पतिको अस्तित्त्व रहनेछैन।
यदि पृथ्वीमा प्राणीजगत्को अस्तित्त्वको अवस्थालाई अलि लम्ब्याउने हो भने माटोबाट जुन तत्त्व हामीले लिन्छौं, त्यो अर्को तत्त्वमा रूपान्तरित हुन्छ।
त्यो रूपान्तरित तत्त्वलाई माटोमै लगाउने हो भने प्राणीजगत्को अस्तित्त्वको अवस्थालाई केही अरू वर्ष लम्ब्याउन सकिन्छ।
पञ्चतत्त्वले अडिएको छ, यो पृथ्वी। अग्नि, जल, वायु, आकाश र माटो नै पञ्चतत्त्व हुन्। तत्त्व सिर्जना हुँदैन, न नष्ट नै हुन्छ।
यो त रूपान्तरितमात्रै हुन्छ। यही तत्त्व रूपान्तरण हुने चक्र खल्बलिएपछि कसरी प्राणीजगत् यो संसारमा टिकिरहन सक्छ?
यसरी चक्र खल्बलिइरहेको अवस्था देख्दा र वैज्ञानिकहरूले प्रमाणित गरिरहेको तथ्य देख्दा लाग्छ, भविष्यमा मानिसलगायत प्राणीजगत् डुबेर, डढेर र सुकेर मर्नेछन्।
तत्त्व रूपान्तरणको उदाहरणका लागि माटोमा मल र पानीबाट धान फस्टाउँछ। माटोबाटै उत्पन्न धानको भात र पानी खाएर मानिस बाँच्छ। त्यो भात र पानी दिसा, पिसाब र पसिनामा परिणत हुन्छ।
दिसा, पिसाब र पसिना मलमा परिणत हुन्छ। यी तत्त्व हाम्रो सेफ्टी ट्यांक वा ढलबाट खोलानाला हुँदै समुद्रतिर पठाउनुको सट्टा तिनीहरूलाई माटैमा मिलाइदिन सके प्राणीजगत्को अस्तित्वको आयुलाई केही लम्ब्याउन सकिन्छ।
डुबेर मर्नेछन् मानिस
मान्छेले प्रयोग गर्ने गरेको खानेकुरा, लगाउने लुगा, घर, चलाउने सामग्री आदि नै ती तत्त्व हुन्।
तिनीहरू प्राय: वनस्पतिको रूप बदलिएर बनेका अर्का तत्त्वहरू हुन्। धातुको रूप बदलिएर बनेका हुन्छन्, मानिसले प्रयोग गर्ने कतिपय सामग्री।
चाहे त्यो वनस्पति होस् वा धातु, ती सबै माटोबाट आएका हुन्।
मानिसको अज्ञानता, लोभ र भयका कारण मानिसले भोगचलन गर्दै आएको सामग्री अर्थात् रूपान्तरित तत्त्व विभिन्न तरिकाले माटैमा फर्काउनुपर्नेमा माटोमा नफर्काई खोला, खोल्सा, नदीमा फ्याँक्ने गरिएको छ।
गाउँघरमा खाएर पिएर निस्केको दिसापिसाब खोलाखोल्सामा बगिरहेको देखिन्छ। काठमाडौं उपत्यकाको हकमा फोहर तत्त्व ढलमार्फत बागमतीमा फालिन्छ। दिसापिसाबमात्रै होइन; लुगाफाटा, प्लास्टिक, कागज अर्थात् खेर जाने सबै सामग्री खोलानाला, नदी हुँदै समुद्रमा पुग्छन्।
नेपाल सरकारले खुला दिसापिसाब मुक्त क्षेत्र कार्यक्रम त ल्याएकै हो।
सहरमा शौचालयमा दिसापिसाब गर्ने गरिएकै हो। तर ती सबै दिसापिसाब वा नुहाउँदा र लुगा धुँदा निस्कने पानी त माटोमा मिल्नुपर्नेमा त्यसो त हुन सकेन।
जहाँ त्यसको आवश्यकता छैन, त्यो त समुद्रमा पो मिसिने भयो त !
यदि यी रूपान्तरित तत्त्वहरू माटोमै रहने थिए भने चक्र मिल्ने थियो, तर ती सामग्री त समुद्रमा पुगिरहेका छन्। यस्तो चलन नेपालमा मात्रै होइन, संसारभर छ।
काठमाडौंको मात्रै कुरा गरौं न ! यहाँ ५० लाख मानिस बस्छन्। तिनीहरूले दिनमा ६० लाख लिटर पिसाब फेर्छन्, १२ लाख किलो जति दिसा गर्छन्।
६० लाख लिटरजति नै लुगा धोएको र नुहाएको पसिना पानी पनि निस्कन्छ। त्यो कहाँ पुग्छ, त्यो त नदीनालामार्फत सीधै समुद्रमा पुग्ने हो।
नेपालको एउटा ठाउँको कुरा गर्दा त यस्तो अवस्था छ भने संसारभरका मानिसका दिसा, पिसाब र पसिना पानी पुग्ने ठाउँ त समुद्र नै हो। समुद्रमा यति धेरै मात्रामा ठोस र तरल वस्तु पुगेपछि त्यहाँको सन्तुलन बिग्रिँदैछ। त्यहाँका कतिपय प्राणी लोप भएर गइरहेका छन्।
भौतिक वस्तु समुद्रमा पुगेपछि त्यो त्यहीँ जम्न थाल्छ। यसरी भौतिक वस्तु समुद्रमा जम्दै गएपछि समुद्रको सतह माथि उठ्दै आउने नै भयो। हरेक सय वर्षमा समुद्र एक मिटर माथि उठ्दै आएको अनुमान गरिएको छ।
यही अनुपातमा समुद्रको सतह माथि उठ्दै जाने हो भने एक हजार वर्षमा १० मिटर समुद्र सतह माथि उठ्छ। त्यस अवस्थामा कति डुबान होला, अनुमान गरौं त ! त्यस बेला कति मानिस विस्थापित हुन्छन्।
के जमिनमा बस्ने मानिस, अन्य प्राणीजगत् र बिरुवाका लागि ठाउँ होला? यस्तो असन्तुलनले समुद्रमा रहने प्राणी बाँच्लान्? समुद्रमा आधारित खानेकुरा बाँकी रहला?
डढेर मर्नेछन् मानिस
अहिलेको युग हो, प्रविधिको। प्रविधि चलाउन इन्धन/ऊर्जा आवश्यक हुन्छ। यसका लागि कोइला, डिजेल, पेट्रोल र दाउरा बाल्ने गरिएको छ।
यसरी ऊर्जाका लागि इन्धन बाल्दा र अर्कातिर एअर कन्डिसन चलाउँदा त्यसबाट निस्कने रसायन क्लोरोफ्लोरो कार्बनले पनि अर्को समस्या ल्याइरहेकै छ।
पहिले महाप्रलय हुँदा बिरुवा जमिनमुनि गएर रूपान्तरित हुँदा त्यो ठोसमा कोइला र तरलमा डिजेल पेट्रोल भयो।
यस्तै ग्याँस पनि बन्यो। त्यो इन्धनलाई मानिसले आफ्नो बुद्धिले जमिनमा निकालेर प्रयोग गर्न सिके।
आज एक वर्षमा नौ अर्ब किलो कोइला बालिन्छ। वैज्ञानिक नियमअनुसार एक किलो इन्धन बाल्दा २० किलो कार्बनडाइअक्साइड निस्कन्छ।
अब भन्नोस्, नौ अर्ब किलो कोइला बाल्दा कति किलो कार्बनडाइअक्साइड निस्केला? अर्कातिर कोइला निकाल्दा पृथ्वीमा त खाल्डो पर्दै जान्छ।
नौ अर्ब किलो कोइला निकाल्दा त नेपालजत्रो खाल्डो खनिन्छ भने एक हजार वर्षमा कत्रो खाल्डो पर्ला?
समुद्र उचालिँदै जाँदा समुद्रको पानी त्यो खाल्डोमा पनि पर्दै जान्छ। यसमा डिजेल र पेट्रोलले सिर्जना गर्ने कार्बन डाइअक्साइडको कुरा छोडौं।
यो संसारमा कैयौं जनावर र पन्छीहरू छन्। तिनीहरूको मलमूत्रमाथि घामको प्रकाश पर्दा त्यो वाफका रूपमा मिथेन ग्याँस बनेर आकाशमा फैलन्छ।
किनकि पशुपन्छीको मलमूत्र व्यवस्थित नहुँदा त्यो वाफका रूपमा आकाशमा फैलिरहेको छ।
यसले पनि पृथ्वीलाई तताइरहेको छ। हाम्रो गाउँघरमा रहने अव्यवस्थित रछ्यान मिथेन ग्याँसको स्रोत हुन पुगेको छ।
हामीले माटोबाट उत्पादन हुने खानेकुरा खाएर उत्पन्न भएको अर्को तत्त्व माटोमै नमिलाइदिँदा माटो रूखो हुन थाल्यो।
बिरुवा सप्रन छाडे। मल र जल नपाउँदा बिरुवा जिम्लन लागे। यस्तो अवस्थामा उत्पादन त घट्ने नै भयो। खान नपुग्ने अवस्था आइपर्यो। त्यसपछि उत्पादन बढाउनुपर्ने भयो।
वैज्ञानिकहरूले पत्ता लगाए- नाइट्रोजन, पोटास र फस्फोरसजस्ता तत्त्वको अभावमा उत्पादन घटेको। धेरै र सजिलोसँग हावाबाट नाइट्रोजन प्राप्त हुने पत्ता लाग्यो, अनि खानीबाट फस्फोरस र पोटास।
तर विडम्बना के भयो भने हावाबाट नाइट्रोजन र खानीबाट पोटास र फस्फोरसलाई ठोस मलमा परिणत गर्न त इन्धन नै बाल्नुपर्ने भयो।
संसारमा हरेक वर्ष चार अर्ब टन उपभोग्य वस्तु उत्पादन हुन्छ।
कृषि वैज्ञानिक मदन राई आफ्नै दिसापिसाबबाट मनेको जैविक मल देखाउँदै। तस्बिर: अन्नपूर्ण
त्यसका लागि ३० करोड टन रासायनिक मल उत्पादन गर्न पर्छ। यसका लागि ३० करोड टन नै कोइला बाल्नुपर्ने हुन्छ।
३० करोड टन कोइला बाल्दा ६ अर्ब टन कार्बनडाइअक्साइड उत्पादन हुन्छ र त्यसले आकाश ढाक्छ।
पञ्चत्व रुपान्तरण हुने चक्र खल्बलिइएपछि कसरी प्राणीजगत यो संसारमा टिकिरहन सक्छ? यसरी चक्र खल्बलिइरहेको अवसथा देख्दा र वैज्ञानिकहरुले प्रमाणित गरिरहेको तथ्य देख्दा लाग्छ, भविष्यमा मानिसलगायत प्राणीजगत् डुबेर, डढेर र सुकेर मर्नेछन्।
फेरि नाइट्रोजनयुक्त मल असन्तुलित तरिकाले प्रयोग गर्दा त्यसबाट फेरि मिथेन, नाइट्रोस अक्साइड, आइट्राइट गरी तीन ग्याँस आकाशतिर फैलन्छ। यी ग्याँसले कार्बनडाइअक्साइडभन्दा सैयौं गुणा बढी आकाशलाई तातो बनाउँछ।
वैज्ञानिकहरूले हरेक सय वर्षमा पृथ्वीमा दुई सेल्सियसको दरले तापक्रम वृद्धि भइरहेको पत्ता लगाइसकेका छन्।
यही अनुपातमा तापक्रम वृद्धि हुने हो भने हरेक हजार वर्षमा त २० डिग्री सेल्सियस तापक्रम बढ्छ।
त्यति तापक्रम बढेपछि यो संसारमा प्राणीजगत् र वनस्पति डढेर खरानी हुँदैन त?
सुकेर मर्नेछन् मानिस
तापक्रम वृद्धि हुँदा पानीको चक्रीय प्रणाली नै तोडिन्छ। पृथ्वी तातिँदै जाँदा पानी पर्ने सम्भावना कम हुँदै जान्छ।
पानी पर्नका लागि शून्य डिग्री चाहिन्छ।
अहिलेको तापक्रम वृद्धि हुने क्रम यही रूपले जारी रहने हो भने संसारमा बरफ नै हुँदैन।
अबको एक हजार वर्षमा त पृथ्वीमा तातो र सुक्खा वाफमात्रै हुन्छ। तातो र सुक्खा हावाबाट वर्षा हुँदैन।
यस्तै ताजा पानीको स्रोत भनेको हिउँ हो। हेर्नुस् त हाम्रा हिमाल, कालापत्थरमा परिणत हुँदै गइरहेका छन्।
पानीको स्रोत सुक्दै गएको छ। भविष्यमा समुद्रले पृथ्वीलाई ढाक्दै जाँदा जमिनमुनिको पानी पनि खान अयोग्य हुन्छ।
यस्तो अवस्थामा मानिस सुकेर मर्दैनन् त?
मानिसलाई बाँच्न हावा चाहिन्छ। श्वासप्रश्वासका लागि बढीमा चार सय पीपीएम कार्बनडाइअक्साइड हुन्छ।
ताजा हावामा दुई सय ५० देखि तीन सय पीपीएमसम्म कार्बनडाइअक्साइड हुन्छ।
वायु प्रदूषणको यही अनुपात कायम रहने हो भने मानिस निस्सासिएर पनि मर्छन्।
अब के गर्ने?
सामान्य रूपमा हामीले प्राणीजगत्को अस्तित्वको आयुलाई लम्ब्याउन सक्छौं। हामीले खाएर पिएर निस्केको दिसा, पिसाब र पसिना बिरुवामार्फत बाटोबाट प्राप्त गरेको तत्त्व हो।
ती तत्त्वलाई माटोमा फर्काउन सक्नुपर्छ। हामीले र पशुपन्छीले खानेपिउने कुरामा केही भिन्नता छैन, जस्तो हामी छानेर खान्छौं।
हामी धानको चामल खान्छौं, पशुले पराल र भुस खान्छ।
हामी काउलीको फूल खान्छौं, पशुपन्छीले पात र डाँठ खान्छ।
पानीको हकमा हामी मूलको पानी, तातोपानी, फिल्टर र बोतलको पानी पिउँछौं, पशुपन्छीले जस्तो पानी भेट्छ त्यही खान्छ।
खाएको र पिएको खाना र पानी ठोस र तरल रूपमा शरीरबाहिर निस्कन्छ।
हामीले जुन कुरा ठोस रूपमा निकाल्छौं त्यो दिसा हो, पशुपन्छीले निकालेको गोबर, सुली र बड्कौला हो।
हामीले निकालेको यही तत्त्वलाई माटोमा मिलाए त्यो समुद्रमा जानबाट रोकिन्छ र समुद्रको सतहको उचाइ पनि बढ्ने अनुपात कम हुन्छ।
यस्तै ती तत्त्व बिरुवाले खान्छ, बिरुवा हुर्कन्छ र त्यसले हामीलाई अक्सिजन दिन्छ, कार्बनडाइअक्साइड आफूले लिन्छ।
यसो भयो भने कार्बनडाइअक्साइड आकाशमा फैलने अनुपात पनि कम हुन्छ।
बिरुवामार्फत माटोबाट प्राप्त भएको तत्त्व हामीले खाएर हाम्रो शरीरबाट निस्केको रूपान्तरित तत्त्वले मल र जलको रूपमा माटोमै मिलाउँदा रासायनिक मलको प्रयोग गर्नु पर्दैन।
यसले चक्रीय प्रणाली खल्बलिनुबाट जोगाउँछ। के हामी यति काम गर्न सक्दैनौं? यसो भयो भने मानिस डुब्न, डढ्न, सुक्न र निस्सासिनबाट जोगिँदैनन्?
म गर्छु
हो, माथि मैले जे भने त्यो म गर्छु। तपाईं पनि गर्न सक्नुहुन्छ। म बिहानै उठेर दुई गिलास पानी पिउँछु।
पानी पिएको १० मिनेटपछि दिसा गर्ने बानी छ मेरो। म दिसा कहाँ गर्छु थाहा छ तपाईंलाई? म त मेरो कार्यालयमा दिसा गर्छु। अचम्म नमान्नुहोस्, म यसै गर्छु।
म प्लास्टिकको बाल्टिनमा पोलिथिन ब्याग राखेर दिसा गर्छु।
अस्पतालमा बिरामीले प्रयोग गर्ने प्वाल भएको कुर्सी ल्याएको छु, त्यसमा बस्छु र बाल्टिनमा दिसा गर्छु।
अनि एउटा बोतल हुन्छ, त्यसमा पिसाब फेर्छु। टेलिभिजन हेर्दै आनन्दले दिसापिसाब गर्छु।
दिसा गरिसकेपछि त्यो नगनाओस् भनेर प्राय: खरानी, नभए काठको धूलो र त्यो पनि नभए मसिनो सुकेको एक टोकरी धूलो हाल्छु।
दिसा गरिसकेपछि मलद्वार र हात धुनका लागि पौने लिटर पानी बाटामा प्रयोग गर्छु।
साबुनले हात धुन्छु। यो पानी पनि हामी मलका रूपमा प्रयोग गर्छौं।
दिसा गरेको बाल्टिन भरिएपछि खाडलमा लगेर झारपात, गोबर, सुलीसँग मिसाएर सडाउँछौं।
त्यो सडेपछि मल हुन्छ। त्यो मल हिजो जुन रूपमा माटोबाट आएको छ, त्यहीँ मिलाइदिन्छौं।
त्यो मल बिरुवाले पाउँछ र बिरुवाले हामीलाई फल दिन्छ। त्यो फल खाएर हामी बाँच्छौं।
मेरो घर, कार्यालय तथा विद्यालयमा जम्मा भएको दिसा, पिसाब र पसिनापानीलाई हामी खेर जान दिन्नौं।
हाम्रोमा त शौचालय पनि कस्तो छ भने एकातिरबाट दिसा र अर्कोतिरबाट पिसाब जान्छ र त्यो हामी ड्रममा जम्मा गर्छौं।
अलगअलग ठाउँमा थुपार्छौं। पिसाब ड्रममा राखेको एक महिनामा कीटाणु मरिसक्छ र त्यो झोल मल बन्छ।
त्यसलाई हामी माटोमै मिसाउँछौं। दिसा पनि यसरी नै कुहाएर मल बनाउँछौं र माटोमै मिलाउँछौं।
जसरी ठोस मलले माटोलाई नरम बनाउनुका साथै अन्य तत्त्व दिन्छ, झोल मलले बिरुवालाई हलक्क बढ्न मद्दत गर्छ।
त्यसैले पिसाबबाट निस्केको झोल मललाई बिरुवाका लागि दूध भन्छु म त।
तपाईंले पनि यसो गरेर पृथ्वीलाई माया गर्ने हो भने प्राणीको अस्तित्वको आयु लम्ब्याउन सकिन्छ।
यसो नगर्ने हो भने हामी यो संसारबाट लोप भएर जाने समय धेरै लामो छैन, होश गरौं।
annapurnapost.com
काठमाडौँ, १९ असार । साउदी अरबका राजकुमार अल वालिद बिन तलालले आफ्नो सम्पत्ति दान गर्ने भएका छन् ।
बिल गेट्स फाउन्डेसनबाट प्रभावित उनले आफ्नो सम्पत्ति महिला सशक्तिकरण र ठूला प्राकृतिक दुर्घटनाको सहयोगका लागि प्रयोग गर्ने गरी दिन लागेको बताएका छन् । उनले अल वालिद फिलान्थ्रोपी नामक संस्थालाई आफनो सम्पत्ति दिने भएका आजको कान्तिपुर दैनिकमा खबर छ । महिला सशक्तिकरणलाई महत्वमा राख्ने यी राजकुमरका अधिकांश कम्पनीमा काम गर्ने कर्मचारीमा समेत ठूलो संख्या महिला रहेको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन् ।
उनी फोब्र्स धनीको सूचीमा विश्वका ३४ औं नम्बरमा पर्छन् । तलालले बिहीबार आफ्नो ३२ अर्ब अमेरिकी डलर (करिब ३२ खर्ब रुपैयाँ) सम्पत्ति दान दिने घोषणा गरेका हुन् । उनको घोषणाको कदर गर्दै तलालको निर्णयले विश्वमा समाज सेवाका लागि काम गर्नेलाई प्रेरणा मिलेको सार्वजनिक रुपमा बिल गेट्सले बताएका छन् ।
dainiknepal.com
उनी फोब्र्स धनीको सूचीमा विश्वका ३४ औं नम्बरमा पर्छन् । तलालले बिहीबार आफ्नो ३२ अर्ब अमेरिकी डलर (करिब ३२ खर्ब रुपैयाँ) सम्पत्ति दान दिने घोषणा गरेका हुन् । उनको घोषणाको कदर गर्दै तलालको निर्णयले विश्वमा समाज सेवाका लागि काम गर्नेलाई प्रेरणा मिलेको सार्वजनिक रुपमा बिल गेट्सले बताएका छन् ।
dainiknepal.com
मिसन पैसा, मायाज् बार, धुवाँ यो नशा, मुखौटो, पद्मिनीलगायतका नेपाली चलचित्रमा अभिनय गरेकी निशा अधिकारी एकाएक परिवर्तन होलिन् भन्ने सायदै सोचिएको थियो । उनको अभिनय जति रुचाइएको थियो, त्यति नै उनको कपालको चर्चा पनि सुनिन्थ्यो ।
महिलाका ३२ गुणमध्ये एक सुन्दर केश पूरै खौरिएर निशाले फेसबुकमा फोटो राखिन् । यसको कारण खुलेको छैन । तर, केही समयअघि अमेरिका पुगेकी निशाको कपाल मुण्डनबारे नेपालमा टीका–टिप्पणी सुरु भएको छ । फेसबुकमा भने उनले लेखेकी छिन्, ‘मैले मुन्डन भएको प्रत्येक क्षण आनन्द लिएँ ।
तपाईंले त्यही गर्नुपर्छ, जुन तपाईंको हृदयले चाहन्छ । कारण त्यति काफी छ ।’ त्यसमा प्रशंसा, आलोचना तथा जिज्ञासा गर्ने सयौँ छन् । बिहीबार साँझ दोस्रोपटक फेसबुकमा निशाले लेखेकी छिन्, ‘म कसैको दास होइन, स्वतन्त्र रूपमा बाँच्न चाहन्छु ।’ निशाले कपाल मुण्डन गर्नुअघि नै कपाल छोट्याएको फोटो पनि फेसबुकमै पोस्ट गरेकी थिइन् ।
तीन आशंका
फेसबुकमा आफ्नै स्वतन्त्रताका लागि कपाल काटेको निशाले बताए पनि नेपालमा उनका शुभचिन्तक तथा दर्शक उनको निर्णयबाट अचम्ममा परेका छन् । उनको कपाल मुण्डनबारे अनेक आशंका छन् । नगरिऊन् पनि किन, उनी सेलिब्रेटी हुन् ।
१, भेषवाकरसँग ब्रेकअप स् दुई वर्षअघिदेखि निशा र नेपाली क्रिकेटर शरद भेषवाकरको प्रेमबारे चर्चा चुलिएको थियो । केही महिनायता भने उनीहरूको सम्बन्ध राम्रो नरहेको हल्ला चलेको छ । कतै यही त होइन निशाले कपाल मुण्डन गर्नुपर्ने कारण ?
२, हलिउडको सिको ? कपाल मुण्डन गरेका हलिउडका हिरोइन प्रशस्त छन् । अमेरिकामै फिल्म निर्देशन अध्ययन गरेकी निशाको हलिउडकर्मीसँग संगत पनि होला । कतै यो कपाल मुण्डन त्यतैको सिको वा प्रभाव त होइन ?
३। स्वास्थ्यमा समस्या ? कपालको स्वास्थ्यमा कुनै समस्या आए, कपाल मुण्डन गर्नुपर्छ भन्ने विश्वास नेपालमा छ । कतै निशाको सुन्दर कपालमा कुनै रोग लागेकाले काट्नुपरेको त होइन ? यस्तो बाध्यताले पनि उनले कपाल मुण्डन गरेकी हुन सक्छ । नयाँ पत्रिका दैनिकमा समाचार छ ।
स्रोत - यस काठमाडौँ
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
महिलाका ३२ गुणमध्ये एक सुन्दर केश पूरै खौरिएर निशाले फेसबुकमा फोटो राखिन् । यसको कारण खुलेको छैन । तर, केही समयअघि अमेरिका पुगेकी निशाको कपाल मुण्डनबारे नेपालमा टीका–टिप्पणी सुरु भएको छ । फेसबुकमा भने उनले लेखेकी छिन्, ‘मैले मुन्डन भएको प्रत्येक क्षण आनन्द लिएँ ।
तपाईंले त्यही गर्नुपर्छ, जुन तपाईंको हृदयले चाहन्छ । कारण त्यति काफी छ ।’ त्यसमा प्रशंसा, आलोचना तथा जिज्ञासा गर्ने सयौँ छन् । बिहीबार साँझ दोस्रोपटक फेसबुकमा निशाले लेखेकी छिन्, ‘म कसैको दास होइन, स्वतन्त्र रूपमा बाँच्न चाहन्छु ।’ निशाले कपाल मुण्डन गर्नुअघि नै कपाल छोट्याएको फोटो पनि फेसबुकमै पोस्ट गरेकी थिइन् ।
तीन आशंका
फेसबुकमा आफ्नै स्वतन्त्रताका लागि कपाल काटेको निशाले बताए पनि नेपालमा उनका शुभचिन्तक तथा दर्शक उनको निर्णयबाट अचम्ममा परेका छन् । उनको कपाल मुण्डनबारे अनेक आशंका छन् । नगरिऊन् पनि किन, उनी सेलिब्रेटी हुन् ।
१, भेषवाकरसँग ब्रेकअप स् दुई वर्षअघिदेखि निशा र नेपाली क्रिकेटर शरद भेषवाकरको प्रेमबारे चर्चा चुलिएको थियो । केही महिनायता भने उनीहरूको सम्बन्ध राम्रो नरहेको हल्ला चलेको छ । कतै यही त होइन निशाले कपाल मुण्डन गर्नुपर्ने कारण ?
२, हलिउडको सिको ? कपाल मुण्डन गरेका हलिउडका हिरोइन प्रशस्त छन् । अमेरिकामै फिल्म निर्देशन अध्ययन गरेकी निशाको हलिउडकर्मीसँग संगत पनि होला । कतै यो कपाल मुण्डन त्यतैको सिको वा प्रभाव त होइन ?
३। स्वास्थ्यमा समस्या ? कपालको स्वास्थ्यमा कुनै समस्या आए, कपाल मुण्डन गर्नुपर्छ भन्ने विश्वास नेपालमा छ । कतै निशाको सुन्दर कपालमा कुनै रोग लागेकाले काट्नुपरेको त होइन ? यस्तो बाध्यताले पनि उनले कपाल मुण्डन गरेकी हुन सक्छ । नयाँ पत्रिका दैनिकमा समाचार छ ।
स्रोत - यस काठमाडौँ
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
सिन्धु ढकाल
आमा, तपाईलाई भेट्न त म आउन सकिँन । तर, तपाईका शब्दहरुले रंगिएका विभिन्न सामाजिक सञ्जाल र मिडियाले तपाईसँग भेटेजतिकै भयो । अर्थात, तपाईका सबै कुरा सुन्ने र पढ्ने मौका पाएँ । त्यही मिडियामार्फत, जसलाई तपाई गाली गरिरहनुभएको छ ।
“पतिको निधन भएको १४ वर्ष बितिसक्दा पनि मेरो चरित्रमा कसैले दोष लगाएको थिएन” भन्दै तपाईले बिलौना गरेको देख्दा मन अमिलो भएर आयो । बितेका १४ वर्ष होइन, फेरि आउने वर्षौ वर्षसम्म तपाईको चरित्रमा कसैले औंला उठाउने छैन ।
तपाईले बुझ्नुभएन छ आमा, न त मिडियाले, न त कुनै व्यक्तिले तपाईको बेइज्जत गरेका छन्, न तपाईको चरित्रमा दोष देखाएका छन् । तपाईलाई बेइज्यत मिडियाले हैन, मन्त्री हरिप्रसादले गरेका हुन् । तपाईलाई रुवाउने पनि हरिप्रसाद हुन् ।
तपाईको जोश र उर्जा देख्दा मलाई पछुतो लाग्यो । “मेरो फोटो सार्वर्जनिक गर्नेलाई जुत्ता हान्छु” तपाईले भन्दै गर्दा मैले कल्पना गरें, असार १५ का दिन तपाईले नचाहँदा नचाहँदै तपाईसँग लेपासिन आउने हरिप्रसाद पराजुलीलाई जुत्ता हान्छु मात्र भन्न सकेको भए ! त्यतिबेला तपाईले त्यसो भन्न सक्नुभएन ।
तपाई उनीसँगबाट उम्कने जुक्ति गर्दै हुनुहुन्थ्यो, उनलाई सराप्दै उम्कनु पनि भयो । उम्कन सकेकोमा तपाई खुसी हुनुभयो, वरपर बसेकाहरु हाँसे । अनौठो हाँसो । त्यही हाँसोेले त हरि फेरि जोसिए अनि अर्की महिलालाई झम्टन पुगे । दृश्यमा प्रष्ट देखेका छौं आमा हामीले ।
सिन्धु ढकाल
तपाई भन्दै हुनुहुन्छ, रमाइलो गरिएको हो, आर्शिवाद लिन आएका हुन् हरि । रमाईलो गर्ने तरिका त्यस्तो हुन्छ र आमा ? तपाई बुढी मान्छे पाखामा बसेर हेर्दै गरेकी मान्छेलाई हिलाम्मे भएर रन्थनिँदै आएको एउटा लोग्ने मान्छेले तपाईले लगाएका सुकिला कपडामा आफ्नो थुतुनो जोतोस् ?
यस्तो हुन्छ आमा रमाइलो गर्ने तरिका ? तपाई केश फुलेकी मान्छे, तपाईले आफ्नो आत्मा साक्षी राखेर सम्झनु होस् त, हरिप्रसाद र तपाई रमाईलो गर्दै हुनुहुन्थ्यो कि, त्यो उनको हर्कत तपाईलाई साँच्चै मनपर्ने खालको थिएन ।
दुनियाँले हेरिसके, तपाई पनि हेनुर्स त एकपटक त्यो भिडियो । तपाईको मुहारले, तपाईको क्रियाकलापले हरिप्रसादलाई आर्शिवाद दिँदै हुनुहुन्छ कि धारे हात लगाएर सराप्दै हुनुहुन्छ ?
अहिले तपाई रुँदै कराउँदै मलाई अन्याय भयो भन्दै गर्दा मेरोे पनि मन धमिलो भएको छ । किनकि म पनि त एक महिला हु नि । घर परिवार, छोराछोरी र छरछिमेकले मूलपानी घटनाका विषयमा सोध्दा तपाईले आफुमाथि जे भएको हो, त्यही भन्नुपर्थ्यो नि आमा । खासमा त हरिप्रसादको व्यवहार मन नपरे पनि तपाई चुप लाग्नुभएको हो नि त्यतिबेला ।
मैले तपाई गलत हुनुहुन्छ र पत्रकारहरु दूधले धोएका छन् भन्न खोजेको होईन । हामीलाई पनि लागेको छ, मिडियामा समाचार र फोटो आँउदा तपाई र तपाईजस्तै अन्य महिला, जसलाई हरिले दुव्र्यवहार गरे, अथवा उनको हिलो खेल्ने तरिका सामान्य मानिसले सार्वजनिक स्थलमा पचाउन सक्ने खालको थिएन, समाचार र फोटोमा ती सबै महिलाहरुको अनुहार नचिनिने बनाउनुपर्दथ्यो ।
सायद तपाईसँग मात्र आर्शिवाद माग्ने आशयले हरिप्रसादले हिलो दलेको भए कुरा यति माथि पुग्दैनथ्यो होला । तर, हरिले त तपाई ७० वर्षे महिलालाई मात्र होइन, तपाईकी छोरी र बुहारी उमेरका महिलालाई पनि तपाईलाई गरेभन्दा निकृष्ट व्यवहार गरेका हुन् कि होइनन् ? के ती सबै महिलाहरुले सार्वजनिक रुपमा हरिप्रसादसँग हामीले आफ्नो खुसीले हिलो खेलेका हौ, उनको व्यवहार हाम्रा लागि सामान्य हो भन्छन् ?
त्यसो भने पनि ती फोटो र दृश्यहरुले त्यस्तो होइन भन्ने बोलेका छन् । त्यसैले त हरिप्रसादलाई पार्टीका नेताहरुले स्पष्टीकरण मागे, सर्वसाधारणले आलोचना गर र, स्वयम् उनले आफ्नो नैतिक जिम्मेवारी स्वीकार गरे । अनि, मन्त्री पदबाट राजीनामा दिए ।
यो बिषय तपाई, मुलपानी र मुलपानीका महिलाहरुको मात्र रहेन, आमा यो त सार्वजनिक पद धारणा गरेको व्यक्तिले सार्वजनिक स्थलमा मच्चाएको वितण्डालाई कसरी हेर्ने भन्ने विषय हो । त्यसैले पनि यो कहीँ न कहीँ सार्वजनिक सरोकारसँग जोडिएको छ ।
फोटो र दृश्यहरु जसरी आए, त्यसले तपाईलाई पक्कै पनि तनाव दिएको छ । तर, तपाईले एक दिन लिएको तनाबले एकजना गलत गर्ने मान्छेले कारवाहीको दायरामा आउन बाध्य भयो । सामाजिक संरचना र मानिसहरुलको टिप्पणाी गर्ने गलत तरिकाले तपाईलाई तनाब दिएको हो आमा, तपाई हिजो पनि सही हुनुहुन्थ्यो र आज पनि गलत गर्न सक्नुहुन्न । तपाईले तनाव लिनुपर्ने कारण केही छैन । तपाई निर्दोष हुनुहुन्छ ।
तपाईको उमेर हेर्दा मलाई हिजो पनि माया लागेको थियो, जब १५ असारको फोटो सार्वजनिक भयो, अनि आज पनि जब तपाई पत्रकार सम्मेलनमा फोटोप्रति आपत्ति जनाउँदै हुनुहुन्थ्यो । तर, गलत गर्ने हरिप्रसादलाई कारवाही भयो, पत्रकारले पनि केही गलत गरेका हुन्, उनीहरुलाई पनि कारवाही हुनुपर्छ भन्नुभएको भए तपाईप्रति म र मजस्तै छोरीहरुले त्यो मायासँगै कत्ति गर्व गर्थ्याै । तपाईको छोरा र छोरीले पनि सायद । उनीहरु पनि त नेपाली समाजमा नै हुर्केका हुन् । उनीहरुलाई तपाईले सम्झाउन सक्नुहुन्थ्यो नि आमा । तपाई भन्दा उनीहरु, हामीहरु धेरै अञ्जान छौं नि अझैपनि ।
तर, तपाई त छोराछोरी, बुहारी र छिमेकीले फोटो के हो भन्दैमा किन यति धेरै आवेशमा आउनुभयो ? फोटोमा तपाईको अनुहार नचिनिने बनाउनुपर्नेमा त्यसो नगर्नु पत्रकारको गल्ती हो यो बिषयमा वाहेक तपाई यतिधेरै आवेशमा आएर मेरो बेइज्जत भयो, मन्त्रीसँगको फोटो के हो ?
भन्दै आत्तिनुपर्ने कारण छैन नि होइन र ? तपाईको बेइज्जत हुनु र तपाईमाथि प्रश्न गर्नलाई त तपाईले मन्त्रीलाई दुर्व्यवहार गरेको हुनुपर्यो, मन्त्रीजस्तै रोपाइँमा सहभागी अन्य पुरुषहरुलाई दुर्व्यवहार गरेको हुनुपर्यो, जसरी हरिप्रसादले गरे । तर, तपाईले त त्यस्तो केही गर्नुभएको छैन । अनि किन आलाप बिलाप गर्दै हरिप्रसादको कर्तुतको ढाकछोप गर्नुहुन्छ ? किन हरिप्रसाद ठीक हो भन्नुहुन्छ ? भैगो आमा, त्यस्तो नभन्नुस् । तपाईलाई केही भएको छैन । तपाईलाई सबै नेपालीको सम्मान छ । तपाई निर्दोष आमा हो ।
www.onlinekhabar.com
आमा, तपाईलाई भेट्न त म आउन सकिँन । तर, तपाईका शब्दहरुले रंगिएका विभिन्न सामाजिक सञ्जाल र मिडियाले तपाईसँग भेटेजतिकै भयो । अर्थात, तपाईका सबै कुरा सुन्ने र पढ्ने मौका पाएँ । त्यही मिडियामार्फत, जसलाई तपाई गाली गरिरहनुभएको छ ।
“पतिको निधन भएको १४ वर्ष बितिसक्दा पनि मेरो चरित्रमा कसैले दोष लगाएको थिएन” भन्दै तपाईले बिलौना गरेको देख्दा मन अमिलो भएर आयो । बितेका १४ वर्ष होइन, फेरि आउने वर्षौ वर्षसम्म तपाईको चरित्रमा कसैले औंला उठाउने छैन ।
तपाईले बुझ्नुभएन छ आमा, न त मिडियाले, न त कुनै व्यक्तिले तपाईको बेइज्जत गरेका छन्, न तपाईको चरित्रमा दोष देखाएका छन् । तपाईलाई बेइज्यत मिडियाले हैन, मन्त्री हरिप्रसादले गरेका हुन् । तपाईलाई रुवाउने पनि हरिप्रसाद हुन् ।
तपाईको जोश र उर्जा देख्दा मलाई पछुतो लाग्यो । “मेरो फोटो सार्वर्जनिक गर्नेलाई जुत्ता हान्छु” तपाईले भन्दै गर्दा मैले कल्पना गरें, असार १५ का दिन तपाईले नचाहँदा नचाहँदै तपाईसँग लेपासिन आउने हरिप्रसाद पराजुलीलाई जुत्ता हान्छु मात्र भन्न सकेको भए ! त्यतिबेला तपाईले त्यसो भन्न सक्नुभएन ।
तपाई उनीसँगबाट उम्कने जुक्ति गर्दै हुनुहुन्थ्यो, उनलाई सराप्दै उम्कनु पनि भयो । उम्कन सकेकोमा तपाई खुसी हुनुभयो, वरपर बसेकाहरु हाँसे । अनौठो हाँसो । त्यही हाँसोेले त हरि फेरि जोसिए अनि अर्की महिलालाई झम्टन पुगे । दृश्यमा प्रष्ट देखेका छौं आमा हामीले ।
सिन्धु ढकाल
तपाई भन्दै हुनुहुन्छ, रमाइलो गरिएको हो, आर्शिवाद लिन आएका हुन् हरि । रमाईलो गर्ने तरिका त्यस्तो हुन्छ र आमा ? तपाई बुढी मान्छे पाखामा बसेर हेर्दै गरेकी मान्छेलाई हिलाम्मे भएर रन्थनिँदै आएको एउटा लोग्ने मान्छेले तपाईले लगाएका सुकिला कपडामा आफ्नो थुतुनो जोतोस् ?
यस्तो हुन्छ आमा रमाइलो गर्ने तरिका ? तपाई केश फुलेकी मान्छे, तपाईले आफ्नो आत्मा साक्षी राखेर सम्झनु होस् त, हरिप्रसाद र तपाई रमाईलो गर्दै हुनुहुन्थ्यो कि, त्यो उनको हर्कत तपाईलाई साँच्चै मनपर्ने खालको थिएन ।
दुनियाँले हेरिसके, तपाई पनि हेनुर्स त एकपटक त्यो भिडियो । तपाईको मुहारले, तपाईको क्रियाकलापले हरिप्रसादलाई आर्शिवाद दिँदै हुनुहुन्छ कि धारे हात लगाएर सराप्दै हुनुहुन्छ ?
अहिले तपाई रुँदै कराउँदै मलाई अन्याय भयो भन्दै गर्दा मेरोे पनि मन धमिलो भएको छ । किनकि म पनि त एक महिला हु नि । घर परिवार, छोराछोरी र छरछिमेकले मूलपानी घटनाका विषयमा सोध्दा तपाईले आफुमाथि जे भएको हो, त्यही भन्नुपर्थ्यो नि आमा । खासमा त हरिप्रसादको व्यवहार मन नपरे पनि तपाई चुप लाग्नुभएको हो नि त्यतिबेला ।
मैले तपाई गलत हुनुहुन्छ र पत्रकारहरु दूधले धोएका छन् भन्न खोजेको होईन । हामीलाई पनि लागेको छ, मिडियामा समाचार र फोटो आँउदा तपाई र तपाईजस्तै अन्य महिला, जसलाई हरिले दुव्र्यवहार गरे, अथवा उनको हिलो खेल्ने तरिका सामान्य मानिसले सार्वजनिक स्थलमा पचाउन सक्ने खालको थिएन, समाचार र फोटोमा ती सबै महिलाहरुको अनुहार नचिनिने बनाउनुपर्दथ्यो ।
सायद तपाईसँग मात्र आर्शिवाद माग्ने आशयले हरिप्रसादले हिलो दलेको भए कुरा यति माथि पुग्दैनथ्यो होला । तर, हरिले त तपाई ७० वर्षे महिलालाई मात्र होइन, तपाईकी छोरी र बुहारी उमेरका महिलालाई पनि तपाईलाई गरेभन्दा निकृष्ट व्यवहार गरेका हुन् कि होइनन् ? के ती सबै महिलाहरुले सार्वजनिक रुपमा हरिप्रसादसँग हामीले आफ्नो खुसीले हिलो खेलेका हौ, उनको व्यवहार हाम्रा लागि सामान्य हो भन्छन् ?
त्यसो भने पनि ती फोटो र दृश्यहरुले त्यस्तो होइन भन्ने बोलेका छन् । त्यसैले त हरिप्रसादलाई पार्टीका नेताहरुले स्पष्टीकरण मागे, सर्वसाधारणले आलोचना गर र, स्वयम् उनले आफ्नो नैतिक जिम्मेवारी स्वीकार गरे । अनि, मन्त्री पदबाट राजीनामा दिए ।
यो बिषय तपाई, मुलपानी र मुलपानीका महिलाहरुको मात्र रहेन, आमा यो त सार्वजनिक पद धारणा गरेको व्यक्तिले सार्वजनिक स्थलमा मच्चाएको वितण्डालाई कसरी हेर्ने भन्ने विषय हो । त्यसैले पनि यो कहीँ न कहीँ सार्वजनिक सरोकारसँग जोडिएको छ ।
फोटो र दृश्यहरु जसरी आए, त्यसले तपाईलाई पक्कै पनि तनाव दिएको छ । तर, तपाईले एक दिन लिएको तनाबले एकजना गलत गर्ने मान्छेले कारवाहीको दायरामा आउन बाध्य भयो । सामाजिक संरचना र मानिसहरुलको टिप्पणाी गर्ने गलत तरिकाले तपाईलाई तनाब दिएको हो आमा, तपाई हिजो पनि सही हुनुहुन्थ्यो र आज पनि गलत गर्न सक्नुहुन्न । तपाईले तनाव लिनुपर्ने कारण केही छैन । तपाई निर्दोष हुनुहुन्छ ।
तपाईको उमेर हेर्दा मलाई हिजो पनि माया लागेको थियो, जब १५ असारको फोटो सार्वजनिक भयो, अनि आज पनि जब तपाई पत्रकार सम्मेलनमा फोटोप्रति आपत्ति जनाउँदै हुनुहुन्थ्यो । तर, गलत गर्ने हरिप्रसादलाई कारवाही भयो, पत्रकारले पनि केही गलत गरेका हुन्, उनीहरुलाई पनि कारवाही हुनुपर्छ भन्नुभएको भए तपाईप्रति म र मजस्तै छोरीहरुले त्यो मायासँगै कत्ति गर्व गर्थ्याै । तपाईको छोरा र छोरीले पनि सायद । उनीहरु पनि त नेपाली समाजमा नै हुर्केका हुन् । उनीहरुलाई तपाईले सम्झाउन सक्नुहुन्थ्यो नि आमा । तपाई भन्दा उनीहरु, हामीहरु धेरै अञ्जान छौं नि अझैपनि ।
तर, तपाई त छोराछोरी, बुहारी र छिमेकीले फोटो के हो भन्दैमा किन यति धेरै आवेशमा आउनुभयो ? फोटोमा तपाईको अनुहार नचिनिने बनाउनुपर्नेमा त्यसो नगर्नु पत्रकारको गल्ती हो यो बिषयमा वाहेक तपाई यतिधेरै आवेशमा आएर मेरो बेइज्जत भयो, मन्त्रीसँगको फोटो के हो ?
भन्दै आत्तिनुपर्ने कारण छैन नि होइन र ? तपाईको बेइज्जत हुनु र तपाईमाथि प्रश्न गर्नलाई त तपाईले मन्त्रीलाई दुर्व्यवहार गरेको हुनुपर्यो, मन्त्रीजस्तै रोपाइँमा सहभागी अन्य पुरुषहरुलाई दुर्व्यवहार गरेको हुनुपर्यो, जसरी हरिप्रसादले गरे । तर, तपाईले त त्यस्तो केही गर्नुभएको छैन । अनि किन आलाप बिलाप गर्दै हरिप्रसादको कर्तुतको ढाकछोप गर्नुहुन्छ ? किन हरिप्रसाद ठीक हो भन्नुहुन्छ ? भैगो आमा, त्यस्तो नभन्नुस् । तपाईलाई केही भएको छैन । तपाईलाई सबै नेपालीको सम्मान छ । तपाई निर्दोष आमा हो ।
www.onlinekhabar.com
काठमाडौं, असार १९–
धादिङ केन्द्रबिन्दु भएर आज राती भुकम्पको धक्का भएको छ । राती १ बजेर २९ मिनेट जाँदा धादिङको किरानचोक र भुमिस्थान आसपासलाई केन्द्रबिन्दु बनाएर ४.६ रेक्टरस्केलको धक्का गएको हो ।
दुई दिनपछि भुकम्पको धक्का गएको र ठूलै धक्का महसुश हुँदै राजधानीका सर्वसाधारणमा राती केहिबेर हल्लिखल्ली समेत चलेको थियो । यसअघि बिहिबार सिन्धुपाल्चोक र दोलखा केन्द्रबिन्दु भएर दुई ओटा भुकम्पको धक्का गएको थियो ।
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
दुई दिनपछि भुकम्पको धक्का गएको र ठूलै धक्का महसुश हुँदै राजधानीका सर्वसाधारणमा राती केहिबेर हल्लिखल्ली समेत चलेको थियो । यसअघि बिहिबार सिन्धुपाल्चोक र दोलखा केन्द्रबिन्दु भएर दुई ओटा भुकम्पको धक्का गएको थियो ।
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
२०७२ असार १९ गते
जनावर तथा चराचुरुंगीहरुले भुकम्प जानु अगाडि अनौठो खालको व्यवहार देखाउने गरेको बताइन्छ । त्यसैले उनीहरुको क्रियाकलापको आधारमा भुकम्पको पूर्वानुमान गर्न सकिने कतिपय विज्ञहरुले समेत बताउँदै आएका छन् । यो तथ्यलाई पुष्टि गर्नका लागि चिनिया वैज्ञानिकहरुले भुकम्पको पूर्वानुमानमा जनावरको प्रयोग सुरु गरेका छन् ।
चीनको पूर्वी प्रान्त जियांग्सुको राजधानी रहेको नानजिङका भुकम्पविदहरुले उक्त क्षेत्रमा रहेका विभिन्न चिडियाखाना तथा एनिमल पार्कहरुमा सातवटा अवलोकन केन्द्रहरु स्थापित गरेका छन् ।
ती अवलोकन केन्द्रहरुमा अब भुकम्पको धक्काअघि जनावरहरुको क्रियाकलाप तथा बानी व्यवहारमा परिवर्तन आउने नआउने कुराको नियमित रुपमा अनुगमन गरिनेछ ।
युहुआताइ जिल्लास्थित एक पर्यावरणीय पार्क त्यसमध्येको एउटा अवलोकन केन्द्र हो । त्यहाँ २ हजार कुखुरा तथा २ सय सुंगुरका साथै २ वर्गकिलोमिटरको पोखरीमा माछा समेत रहेका छन् ।
पार्कको सबैतिर क्यामरा जडान गरिएको छ र त्यहाँका अनुगमनकर्ता कर्मचारीहरुले जनावरको व्यवहारको विषयमा भुकम्प मापन ब्युरोमा दिनको दुइपटक रिपोर्टिङ गर्दछन् ।
नानजिङ सेस्मेलोजिकल ब्युरोको वैज्ञानिक अनुमन प्रमुख झाओ बिंगका अनुसार भुकम्पअघि कहिलेकाहीँ जनावरहरु तनावमा आउँछन् । तथापि एउटा मात्र चल्लाको व्यवहारले सबै कुराको टुंगो लगाउन नसकिने हुँदा जनावरहरुकेा सामूहिक व्यवहारको अध्ययन गर्न थालिएको हो ।
सन् २०११ मा भएकेा एक अनुसन्धानले जनावरहरुले भुकम्पअघि जमिनको पानीमा हुने रासायनिक परिवर्तनलाई पहिचान गर्न सक्छन् र सोही मुताविकको व्यवहार देखाउँछन् । त्यसैले जनावरको त्यस्तो व्यवहारको पहिचान गर्न सकिने हो भने भुकम्पको पूर्वसूचना प्रणाली स्थापित गर्न सकिन्छ ।
त्यतिबेला इटालीको एल अक्विला सहरस्थित एक पोखरीका भ्यागुताहरु एकाएक पोखरीबाहिर निस्किएका थिए र त्यसको भोलिपल्ट त्यहाँ ६.३ रेक्टर स्केलको भुकम्प गएको थियो । पेरुमा सन् २०११ गएको ७ म्याग्नेच्युडको भुकम्प अघि पनि त्यहाँ वन्यजन्तुहरुले फरक व्यवहार देखाएका थिए । बीबीसी
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
जनावर तथा चराचुरुंगीहरुले भुकम्प जानु अगाडि अनौठो खालको व्यवहार देखाउने गरेको बताइन्छ । त्यसैले उनीहरुको क्रियाकलापको आधारमा भुकम्पको पूर्वानुमान गर्न सकिने कतिपय विज्ञहरुले समेत बताउँदै आएका छन् । यो तथ्यलाई पुष्टि गर्नका लागि चिनिया वैज्ञानिकहरुले भुकम्पको पूर्वानुमानमा जनावरको प्रयोग सुरु गरेका छन् ।
ती अवलोकन केन्द्रहरुमा अब भुकम्पको धक्काअघि जनावरहरुको क्रियाकलाप तथा बानी व्यवहारमा परिवर्तन आउने नआउने कुराको नियमित रुपमा अनुगमन गरिनेछ ।
युहुआताइ जिल्लास्थित एक पर्यावरणीय पार्क त्यसमध्येको एउटा अवलोकन केन्द्र हो । त्यहाँ २ हजार कुखुरा तथा २ सय सुंगुरका साथै २ वर्गकिलोमिटरको पोखरीमा माछा समेत रहेका छन् ।
पार्कको सबैतिर क्यामरा जडान गरिएको छ र त्यहाँका अनुगमनकर्ता कर्मचारीहरुले जनावरको व्यवहारको विषयमा भुकम्प मापन ब्युरोमा दिनको दुइपटक रिपोर्टिङ गर्दछन् ।
नानजिङ सेस्मेलोजिकल ब्युरोको वैज्ञानिक अनुमन प्रमुख झाओ बिंगका अनुसार भुकम्पअघि कहिलेकाहीँ जनावरहरु तनावमा आउँछन् । तथापि एउटा मात्र चल्लाको व्यवहारले सबै कुराको टुंगो लगाउन नसकिने हुँदा जनावरहरुकेा सामूहिक व्यवहारको अध्ययन गर्न थालिएको हो ।
सन् २०११ मा भएकेा एक अनुसन्धानले जनावरहरुले भुकम्पअघि जमिनको पानीमा हुने रासायनिक परिवर्तनलाई पहिचान गर्न सक्छन् र सोही मुताविकको व्यवहार देखाउँछन् । त्यसैले जनावरको त्यस्तो व्यवहारको पहिचान गर्न सकिने हो भने भुकम्पको पूर्वसूचना प्रणाली स्थापित गर्न सकिन्छ ।
त्यतिबेला इटालीको एल अक्विला सहरस्थित एक पोखरीका भ्यागुताहरु एकाएक पोखरीबाहिर निस्किएका थिए र त्यसको भोलिपल्ट त्यहाँ ६.३ रेक्टर स्केलको भुकम्प गएको थियो । पेरुमा सन् २०११ गएको ७ म्याग्नेच्युडको भुकम्प अघि पनि त्यहाँ वन्यजन्तुहरुले फरक व्यवहार देखाएका थिए । बीबीसी
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
काठमाडौं, असार १९
अहिले ७ बजेर १९ मिनेट जाँदा फेरि
भुकम्पको धक्का गएको छ ।
यसअघि आज राती १ बजेर २९ मिनेट जाँदा धादिङको किरानचोक र
भुमिस्थान आसपासलाई केन्द्रबिन्दु
बनाएर ४.६ रेक्टरस्केलको धक्का
गएको थियो ।
अहिले ७ बजेर १९ मिनेट जाँदा फेरि
भुकम्पको धक्का गएको छ ।
यसअघि आज राती १ बजेर २९ मिनेट जाँदा धादिङको किरानचोक र
भुमिस्थान आसपासलाई केन्द्रबिन्दु
बनाएर ४.६ रेक्टरस्केलको धक्का
गएको थियो ।
काठमाडौं, १८ असार । शुक्रबार संसारमा दुईवटा शक्तिशाली भूकम्प गएका छन् ।
शुक्रबार विहानै चीनलाई केन्द्रविन्दु बनाएर गएको शक्तिशाली भूकम्पले दिउँसो दक्षिणी फिलिपिन्सलाई केन्द्रविन्दु बनाएको छ ।
अमेरिकी भूगर्व विभागका अनुसार शुक्रवार दिउँसो २ बजेर ४३ मिनेटमा मिदान्दो द्विपको सरीगाओ सहरभन्दा ६२ किलोमिटर उत्तरपूर्वी क्षेत्रलाई केन्द्र बनाएर ६.१ रेक्टर स्केलको शक्तिशाली भूकम्प गएको हो ।
भूकम्प जमिनको सतहभन्दा ६२ किलोमिटर गहिराइबाट गएको बताइएको छ । भूकम्पबाट भएको क्षतिको विस्तृत विवरण आउन बाँकी छ ।
dainiknepal.com
शुक्रबार विहानै चीनलाई केन्द्रविन्दु बनाएर गएको शक्तिशाली भूकम्पले दिउँसो दक्षिणी फिलिपिन्सलाई केन्द्रविन्दु बनाएको छ ।अमेरिकी भूगर्व विभागका अनुसार शुक्रवार दिउँसो २ बजेर ४३ मिनेटमा मिदान्दो द्विपको सरीगाओ सहरभन्दा ६२ किलोमिटर उत्तरपूर्वी क्षेत्रलाई केन्द्र बनाएर ६.१ रेक्टर स्केलको शक्तिशाली भूकम्प गएको हो ।
भूकम्प जमिनको सतहभन्दा ६२ किलोमिटर गहिराइबाट गएको बताइएको छ । भूकम्पबाट भएको क्षतिको विस्तृत विवरण आउन बाँकी छ ।
dainiknepal.com
पुरा भयो एकसाथ प्राण त्याग्ने अन्तिम इच्छा
एजेन्सी : मर्ने रहर कसैलार्इ हुँदैन । तर, प्रकृतिको नियमानुसार जन्म र मरण अनिबार्य शर्त हुन् । जो कोहीले मर्ने क्रम आफ्नो अन्तिम इच्छा पुरा होस् भन्ने कामना गर्छन् । यस्तो चहाना गर्ने बिरलैको मात्र अन्तिम इच्छा पूरा हुन्छ ।
धेरै मानिसको अन्तिम इच्छा उनको आत्मामै बिलाएर जान्छ । आफ्नो अन्तिम इच्छा पुरा गर्ने बिरलै मानिसमध्ये ९० वर्ष काटिसकेका एक दम्पती पनि भाग्यमानी ठहरिएका छन् ।
उनीहरुको अन्तिम इच्छा अन्तिम शास लिने क्रममा पुरा भएको हो । सन् १९१९ मा जन्मेर १९४५ मा बिबाह बन्धनमा बाँधिएका यी दम्पतीले २९ जुनमा विवाहको ७५ औं वर्षगाँठ मनाएका थिए । जीवनभर एक अर्कालार्इ साथ दिएका यी दम्पतीको अन्तिम इच्छा साधरण खालको तर अत्यन्त प्रिय थियो ।
अमेरिकाको सान डिएगो निवासी जिनेट्टे र अलेक्जेन्डर टोक्जबीच ८ वर्षको उमेरदेखि प्रेम शुरु भएको थियो । उनीहरुका छोरा रिचर्डले बाबाआमाको अन्तिम इच्छा पुरा भइ उहाँहरुको मायाकोसमेत सुखद अन्त्य भएको बताए ।
९६ वर्षीया जिनेट्टे र दोस्रो विश्वयुद्धका योद्धा ९५ वर्षीय अलेक्जेन्डरले सानै उमेरमा माया बसेपनि बिहे भने बयस्क भएपछि नै गरेका थिए । सान डिएगोमै जीवन बिताएका यी दम्पतिले बाँचुन्जेल माया साट्दै एकअर्काको साथ दिएका थिए ।
ठूलो र सामूहिक परिवारमा बस्दै आएका यी जेस्ठ दम्पतीको अन्तिम इच्छा एक अर्काको अंगालोमा बेरिएर अन्तिम श्वास लिने थियो । सायद भाग्य र भगवानले पनि उनीहरुको इच्छाको सम्मान गर्न चाह्यो ।
'बाबाआमा सधैं हाम्रो मुटुमा धड्किरहनुहुनेछ', दम्पतिकी छोरी एमी टोक्जले भनिन्, 'बाबा आमाको अंगालोमा बेरिएर विदा हुनुभयो, बाबाको अन्तिम इच्छा नै त्यही थियो ।'
केही साताअघि मात्रै हड्डी फुटेपछि अलेक्जेन्डर ओछ्यानमै सुत्न विवश भएका थिए । छोराछोरीले उनका लागि नयाँ ओछ्यानको ब्यवस्था गरेका थिए । त्यही ओछ्यानमा अलेक्जेन्डर र जिनेट्टेले आफ्ना छोराछोरीलार्इ दुबैको अन्तिम इच्छा सुनाएका थिए ।
अन्तिम इच्छा सुनाएको केही घन्टापछि नै एक अर्काको अंगालोमा रहेका यी दम्पती मृत्युको गहिरो निद्रामा निदाउन पुगे ।
'बाबाआमा एक अर्काको हात समाएर स्वर्गको बाटोमा सँगै जानुभयो', छोरा रिचर्ड टोक्जले भने, 'बाबाले आमालार्इ अंगालोमा बेर्नुभयो अनि, 'तिमी मेरो अंगालोमा बेरिएर बिदा भयौ, म पनि तिम्रै अंगालोमा बिदा हुन्छु । मलार्इ थाहा छ, तिमी मलाइ माया गर्छ्यौ, म पनि तिमीलार्इ माया गर्छु', भन्दै संसार छाड्नुभयो ।'
अंगालोमा बेरिएर एकसाथ संसारबाट विदा भएका यी दम्पतीलार्इ मिरमार राष्ट्रिय दाहसंस्कारस्थलमा गाडेर उनका परिवारले सदाका लागि विदाइ गरे ।
यो निधनले उनीहरुको पुरा परिवार स्तब्ध भयो । तर, त्यो भन्दा पनि यी दम्पतिका छोराछोरी बाबुआमाको अन्तिम इच्छा पुरा भएकोमा धेरै खुसी थिए । एकअर्कालार्इ माया गर्ने हरेक दम्पतीको अन्तिम इच्छा यसैगरी पुरा भइदिए.........।
www.annapurnapost.com
एजेन्सी : मर्ने रहर कसैलार्इ हुँदैन । तर, प्रकृतिको नियमानुसार जन्म र मरण अनिबार्य शर्त हुन् । जो कोहीले मर्ने क्रम आफ्नो अन्तिम इच्छा पुरा होस् भन्ने कामना गर्छन् । यस्तो चहाना गर्ने बिरलैको मात्र अन्तिम इच्छा पूरा हुन्छ ।
धेरै मानिसको अन्तिम इच्छा उनको आत्मामै बिलाएर जान्छ । आफ्नो अन्तिम इच्छा पुरा गर्ने बिरलै मानिसमध्ये ९० वर्ष काटिसकेका एक दम्पती पनि भाग्यमानी ठहरिएका छन् ।
उनीहरुको अन्तिम इच्छा अन्तिम शास लिने क्रममा पुरा भएको हो । सन् १९१९ मा जन्मेर १९४५ मा बिबाह बन्धनमा बाँधिएका यी दम्पतीले २९ जुनमा विवाहको ७५ औं वर्षगाँठ मनाएका थिए । जीवनभर एक अर्कालार्इ साथ दिएका यी दम्पतीको अन्तिम इच्छा साधरण खालको तर अत्यन्त प्रिय थियो ।
अमेरिकाको सान डिएगो निवासी जिनेट्टे र अलेक्जेन्डर टोक्जबीच ८ वर्षको उमेरदेखि प्रेम शुरु भएको थियो । उनीहरुका छोरा रिचर्डले बाबाआमाको अन्तिम इच्छा पुरा भइ उहाँहरुको मायाकोसमेत सुखद अन्त्य भएको बताए ।
९६ वर्षीया जिनेट्टे र दोस्रो विश्वयुद्धका योद्धा ९५ वर्षीय अलेक्जेन्डरले सानै उमेरमा माया बसेपनि बिहे भने बयस्क भएपछि नै गरेका थिए । सान डिएगोमै जीवन बिताएका यी दम्पतिले बाँचुन्जेल माया साट्दै एकअर्काको साथ दिएका थिए ।
ठूलो र सामूहिक परिवारमा बस्दै आएका यी जेस्ठ दम्पतीको अन्तिम इच्छा एक अर्काको अंगालोमा बेरिएर अन्तिम श्वास लिने थियो । सायद भाग्य र भगवानले पनि उनीहरुको इच्छाको सम्मान गर्न चाह्यो ।
'बाबाआमा सधैं हाम्रो मुटुमा धड्किरहनुहुनेछ', दम्पतिकी छोरी एमी टोक्जले भनिन्, 'बाबा आमाको अंगालोमा बेरिएर विदा हुनुभयो, बाबाको अन्तिम इच्छा नै त्यही थियो ।'
केही साताअघि मात्रै हड्डी फुटेपछि अलेक्जेन्डर ओछ्यानमै सुत्न विवश भएका थिए । छोराछोरीले उनका लागि नयाँ ओछ्यानको ब्यवस्था गरेका थिए । त्यही ओछ्यानमा अलेक्जेन्डर र जिनेट्टेले आफ्ना छोराछोरीलार्इ दुबैको अन्तिम इच्छा सुनाएका थिए ।
अन्तिम इच्छा सुनाएको केही घन्टापछि नै एक अर्काको अंगालोमा रहेका यी दम्पती मृत्युको गहिरो निद्रामा निदाउन पुगे ।
'बाबाआमा एक अर्काको हात समाएर स्वर्गको बाटोमा सँगै जानुभयो', छोरा रिचर्ड टोक्जले भने, 'बाबाले आमालार्इ अंगालोमा बेर्नुभयो अनि, 'तिमी मेरो अंगालोमा बेरिएर बिदा भयौ, म पनि तिम्रै अंगालोमा बिदा हुन्छु । मलार्इ थाहा छ, तिमी मलाइ माया गर्छ्यौ, म पनि तिमीलार्इ माया गर्छु', भन्दै संसार छाड्नुभयो ।'
अंगालोमा बेरिएर एकसाथ संसारबाट विदा भएका यी दम्पतीलार्इ मिरमार राष्ट्रिय दाहसंस्कारस्थलमा गाडेर उनका परिवारले सदाका लागि विदाइ गरे ।
यो निधनले उनीहरुको पुरा परिवार स्तब्ध भयो । तर, त्यो भन्दा पनि यी दम्पतिका छोराछोरी बाबुआमाको अन्तिम इच्छा पुरा भएकोमा धेरै खुसी थिए । एकअर्कालार्इ माया गर्ने हरेक दम्पतीको अन्तिम इच्छा यसैगरी पुरा भइदिए.........।
www.annapurnapost.com
२०७२ असार १८ गते
फेसबुकमा भिडियो अपलोड गरेर पनि पैसा कमाउन सकिने भएको छ । तर, तपाईले अपलोड गर्ने भिडियो आफ्नै हुनु पर्नेछ ।
फेसबुकले नयाँ फिचर सुरु गरेको छ । जस अनुसार अब प्रयोगकर्ताले अपलोड गरेको भिडियो क्लिप र विज्ञापन मिलाएर नयाँ भिडियो तयार हुनेछ ।
यसलाई जति धेरै मानिसले हेर्छन्, त्यस आधारमा प्रयोगकर्ताले पैसा पाउनेछन् । फेसबुकका अनुसार भिडियोमा समावेश हुने विज्ञापनबाट हुने कमाईमा ४५ प्रतिशत उसको हुनेछ ।
फेसबुकका अनुसार हरेक दिन चार अर्ब पटक फेसबुकमा भिडियो हेरिन्छ ।
तर, केही विशेषज्ञशरुले भने फेसबुकको भिडियोको बढ्दो लोकपि्रयता युट्युवका लागि घातक हुनसक्ने बताएका छन् ।
सन् २०१४ को डिसेम्बरमा फेसबुकले पहिलो पटक भ्यूजमा यूट्युबलाई पछि पारेको थियो । यसै वर्ष जुनमा अमेरिकी कम्पनी एसबीओले आफ्नो केही कार्यक्रमलाई फेसबुकबाट प्रशारण गर्ने घोषणा गरेको छ ।
भिडियोबाट पैसा आउने भएपछि अरु पनि अरुलाई पनि यसले आकषिर्त गर्ने देखिएको छ ।
युट्युबले आफ्न प्रयोगकर्तालाई भिडियो आफैं म्याजेन गर्ने सुविधा दिएको छ । फेसबुकले पनि सुरुमा केही मिडिया ग्रपु र छनिएका मानिसहरुसँग मिलेग काम गर्ने बताएको छ ।
भिडियो बनाउनेका लागि एउटा समस्या के छ भने फेसबुकमा युट्युबमा जसरी सहजै सर्च गर्न सकिँदैन ।
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
फेसबुकमा भिडियो अपलोड गरेर पनि पैसा कमाउन सकिने भएको छ । तर, तपाईले अपलोड गर्ने भिडियो आफ्नै हुनु पर्नेछ ।
फेसबुकले नयाँ फिचर सुरु गरेको छ । जस अनुसार अब प्रयोगकर्ताले अपलोड गरेको भिडियो क्लिप र विज्ञापन मिलाएर नयाँ भिडियो तयार हुनेछ ।
यसलाई जति धेरै मानिसले हेर्छन्, त्यस आधारमा प्रयोगकर्ताले पैसा पाउनेछन् । फेसबुकका अनुसार भिडियोमा समावेश हुने विज्ञापनबाट हुने कमाईमा ४५ प्रतिशत उसको हुनेछ ।फेसबुकका अनुसार हरेक दिन चार अर्ब पटक फेसबुकमा भिडियो हेरिन्छ ।
तर, केही विशेषज्ञशरुले भने फेसबुकको भिडियोको बढ्दो लोकपि्रयता युट्युवका लागि घातक हुनसक्ने बताएका छन् ।
सन् २०१४ को डिसेम्बरमा फेसबुकले पहिलो पटक भ्यूजमा यूट्युबलाई पछि पारेको थियो । यसै वर्ष जुनमा अमेरिकी कम्पनी एसबीओले आफ्नो केही कार्यक्रमलाई फेसबुकबाट प्रशारण गर्ने घोषणा गरेको छ ।
भिडियोबाट पैसा आउने भएपछि अरु पनि अरुलाई पनि यसले आकषिर्त गर्ने देखिएको छ ।
युट्युबले आफ्न प्रयोगकर्तालाई भिडियो आफैं म्याजेन गर्ने सुविधा दिएको छ । फेसबुकले पनि सुरुमा केही मिडिया ग्रपु र छनिएका मानिसहरुसँग मिलेग काम गर्ने बताएको छ ।
भिडियो बनाउनेका लागि एउटा समस्या के छ भने फेसबुकमा युट्युबमा जसरी सहजै सर्च गर्न सकिँदैन ।
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
आम नागरिकलाई अचम्भित तुल्याउने, त्रसित बनाउने अनेक किसिमका घटना घट्नसक्ने भन्दै संचार माध्यमहरुमा समाचार आउँछन् । नेपालमा वैशाख १२ गते गएको भूकम्पपछि नेपालभित्रैका संचार माध्यमहरुमा महाप्रलय हुनेसम्मका भविष्यवाणी गरियो, त्यो पनि अमेरिकी अक्षरिक्ष संस्था नासाको हवाला दिएर ।
अहिले त्यस्तै एउटा समाचारले ठाउँ पाएको छ । नासाकै हवाला दिएर आगामी डिसेम्बरमा ६ दिनसम्म अध्यारो हुने दावी भविष्यवाणी गरिएको छ ।
सार्वजनिक भएको समाचार अनुसार सौर्य आँधीका कारण आउँदो डिसेम्बर १६ बुधबारदेखि डिसेम्बर २२ सोमबार (पुष १ गतेदेखी पुष ७ गतेसम्म)सम्म दिनरात पुरै अध्यारो हुने छ । त्यतिबेला निकै बाक्लो कुहिरो र धुलोले गर्दा सूर्यको ९० प्रतिशत उज्यालो छेकिने हुँदा अध्यारो नै हुने नासाको भनाई छ ।
नासाका प्रमुख चार्ल्स बोल्डेनले यस घटनाक्रमको जानकारी सार्वजनिक गर्दै सबैलाई शान्त रहन आग्रह समेत गरेका छन् । यो सौर्य आँधीले ल्याउने अवस्था हो र यो विगत २५० वर्षकै सबैभन्दा ठूलो सौर्य आँधी हो ।
यो करिव २ सय १६ घण्टासम्म रहने छ । यस्तो अवस्थामा कसरी रहनुहुन्छ भनेर केही संवाददाताहरूले नागरिकलाई सोध्दा उनीहरूले आफुहरूले कृतिम उज्यालोको सहारामा काम गर्नबे यसले केही फरक नपर्ने बताएका छन् ।epahiilodainik.blogspot.co.i
अहिले त्यस्तै एउटा समाचारले ठाउँ पाएको छ । नासाकै हवाला दिएर आगामी डिसेम्बरमा ६ दिनसम्म अध्यारो हुने दावी भविष्यवाणी गरिएको छ ।
सार्वजनिक भएको समाचार अनुसार सौर्य आँधीका कारण आउँदो डिसेम्बर १६ बुधबारदेखि डिसेम्बर २२ सोमबार (पुष १ गतेदेखी पुष ७ गतेसम्म)सम्म दिनरात पुरै अध्यारो हुने छ । त्यतिबेला निकै बाक्लो कुहिरो र धुलोले गर्दा सूर्यको ९० प्रतिशत उज्यालो छेकिने हुँदा अध्यारो नै हुने नासाको भनाई छ ।
नासाका प्रमुख चार्ल्स बोल्डेनले यस घटनाक्रमको जानकारी सार्वजनिक गर्दै सबैलाई शान्त रहन आग्रह समेत गरेका छन् । यो सौर्य आँधीले ल्याउने अवस्था हो र यो विगत २५० वर्षकै सबैभन्दा ठूलो सौर्य आँधी हो ।
यो करिव २ सय १६ घण्टासम्म रहने छ । यस्तो अवस्थामा कसरी रहनुहुन्छ भनेर केही संवाददाताहरूले नागरिकलाई सोध्दा उनीहरूले आफुहरूले कृतिम उज्यालोको सहारामा काम गर्नबे यसले केही फरक नपर्ने बताएका छन् ।epahiilodainik.blogspot.co.i
युएई, असार १८ – प्रेमिकाले धोका दिएको भन्दै मलेसियामा आत्महत्या गरेका सिन्धुदी, दुधौली नगरपालिका–४ का सन्तोस भुजेलको परिवारलाई युएई, कतार र साउदी अरबमा रहेका साथीभाईहरुले ८० हजार रुपैयाँ सहयोग गरेका छन् ।
यूएईमा रहेका उनका छिमेकी कृष्ण भट्टराईले आफ्नै एरियामा रहेका नेपालीहरुबाट १ सय यूएई दिरामका दरले संकलन गरी ३५ हजार रुपैयाँ भुजेल परिवार समक्ष पठाएको जानकारी दिएका छन् ।
साथै साउदी अरबबाट गोविन्द पौडेलको नेतृत्वमा पनि २० हजारभन्दा बढी सहयोग जुटेको जानकारी भट्टराईले दिएका छन् । त्यसरी नै मलेसियाबाट २५ हजार सहयोग आएको जानकारी भुजेल परिवारले दिएको छ ।
काठमाडौंमा रहेकी रबिना (नाम परिवर्तन) नामकी प्रेमिकासँग लामो समयदेखिको प्रेमसम्बन्धमा खटपट उत्पन्न भएपछि भुजेलले गत महिना आत्महत्या गरेका थिए । आत्महत्यापछि प्राप्त सुसाइड नोटमा क्याम्पमा रहेका सुदिप र रमेश नामका दुई व्यक्तिलाई दाइको सम्बोधन गर्दै माया भन्ने चिज यस्तै हुँदो रहेछ, कसैलाई मायाले बचाउने त कसैलाई मायाले मार्दो रहेछ भन्दै उनको मायाले आफूलाई मृत्युको नजिक पुर्याएको उल्लेख गरेका थिए ।
यो जुनीमा त उनको हुन सकिन, अर्को जुनीमा उनको भएर आउनेछु भनी सन्तोसले सुसाइड नोटमा लेखेका थिए, ‘आज म कसैको मायामा पागल भएर टाढा जाँदैछु ।’
सन्तोष मलेसियाको जोहरबारुस्थित एक कम्पनीमा मजदुरका रुपमा काम गर्थे । कमाइ गर्ने छोराको आत्महत्याको कारण निम्न वर्गीय भुजेल परिवारको मानसिक र आर्थिक समस्या उत्पन्न भएपछि सहयोग अभियान चलाएको भएको भट्टराईले बताए ।
दुई वर्षअघि मलेसिया गएका भुजेल परिवारका कान्छा छोरा अत्यन्तै इमानदार, सोझा र रहेको युएईमा रहेका भट्टराईले बताए ।
परिवारको गर्जो टार्ने छोराको आत्महत्याको खबरले परिवारमा पर्न गएको विपत्तिमा थोरै भए पनि राहत पुग्ने विश्वास सहयोगी भट्टराईले लिएका छन् ।
हाल यूएईको एक सेक्युरिटी कम्पनीमा सेक्युरिटी अफिसरका रुपमा कार्यरत भट्टराई गाउँसमाजमा आइपरेका परेका समस्यालाई परदेशबाट सक्दो सहयोग गर्नु आफ्नो कर्तव्य रहेको बताउँछन् ।
www.ratopati.com
यूएईमा रहेका उनका छिमेकी कृष्ण भट्टराईले आफ्नै एरियामा रहेका नेपालीहरुबाट १ सय यूएई दिरामका दरले संकलन गरी ३५ हजार रुपैयाँ भुजेल परिवार समक्ष पठाएको जानकारी दिएका छन् ।
साथै साउदी अरबबाट गोविन्द पौडेलको नेतृत्वमा पनि २० हजारभन्दा बढी सहयोग जुटेको जानकारी भट्टराईले दिएका छन् । त्यसरी नै मलेसियाबाट २५ हजार सहयोग आएको जानकारी भुजेल परिवारले दिएको छ ।
यो जुनीमा त उनको हुन सकिन, अर्को जुनीमा उनको भएर आउनेछु भनी सन्तोसले सुसाइड नोटमा लेखेका थिए, ‘आज म कसैको मायामा पागल भएर टाढा जाँदैछु ।’
सन्तोष मलेसियाको जोहरबारुस्थित एक कम्पनीमा मजदुरका रुपमा काम गर्थे । कमाइ गर्ने छोराको आत्महत्याको कारण निम्न वर्गीय भुजेल परिवारको मानसिक र आर्थिक समस्या उत्पन्न भएपछि सहयोग अभियान चलाएको भएको भट्टराईले बताए ।
दुई वर्षअघि मलेसिया गएका भुजेल परिवारका कान्छा छोरा अत्यन्तै इमानदार, सोझा र रहेको युएईमा रहेका भट्टराईले बताए ।
परिवारको गर्जो टार्ने छोराको आत्महत्याको खबरले परिवारमा पर्न गएको विपत्तिमा थोरै भए पनि राहत पुग्ने विश्वास सहयोगी भट्टराईले लिएका छन् ।
हाल यूएईको एक सेक्युरिटी कम्पनीमा सेक्युरिटी अफिसरका रुपमा कार्यरत भट्टराई गाउँसमाजमा आइपरेका परेका समस्यालाई परदेशबाट सक्दो सहयोग गर्नु आफ्नो कर्तव्य रहेको बताउँछन् ।
www.ratopati.com
२०७२ असार १८ गते
कलाकारहरु भेला भएपछि केही न केही कुरामा रमाइलो गर्छन् । अझ, हाँस्य कलाकारहरु भेला भएपछि त त्यहाँ छेडछाड र रमाइलो भै नै हाल्छ ।
काठमाण्डौमा आयोजित एक कार्यक्रममा हाँस्य कलाकार दिपकराज गिरीले गायिका कोमल वलीमाथि पनि यस्तै ठट्टा गरे ।
कोमलले गाएको गोजीमा गाँठ भाको, मनमा आँट भाको बोलको गीत कुनै समय चर्चित थियो । यो गीत अहिले पनि उस्तै चर्चामा छ । तर, दिपकले भने कोमलको यो गीतमा होइन, उनको खोजीमा ब्यङ्ग्य कसेका थिए ।
दिपकले कोमललाई आँट र गाँठ दुबै भएको केटा नखोज्न सुझाए । उनको वुझाईमा आँट हुनेसँग गाँठ हुँदैन र गाँठ हुनेसँग आँ ट हुँदैन । उनले कोमललाई भने-‘यसैले दुबै विशेषता भएको खोज्नुभयो भने कुमारी रहनुहोला ।’
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस
कलाकारहरु भेला भएपछि केही न केही कुरामा रमाइलो गर्छन् । अझ, हाँस्य कलाकारहरु भेला भएपछि त त्यहाँ छेडछाड र रमाइलो भै नै हाल्छ ।
कोमलले गाएको गोजीमा गाँठ भाको, मनमा आँट भाको बोलको गीत कुनै समय चर्चित थियो । यो गीत अहिले पनि उस्तै चर्चामा छ । तर, दिपकले भने कोमलको यो गीतमा होइन, उनको खोजीमा ब्यङ्ग्य कसेका थिए ।
दिपकले कोमललाई आँट र गाँठ दुबै भएको केटा नखोज्न सुझाए । उनको वुझाईमा आँट हुनेसँग गाँठ हुँदैन र गाँठ हुनेसँग आँ ट हुँदैन । उनले कोमललाई भने-‘यसैले दुबै विशेषता भएको खोज्नुभयो भने कुमारी रहनुहोला ।’
भिडियो हेर्न तलको बाकस थिच्नुहोस